Inleiding

20.04.2018

Digitale media zijn niet meer weg te denken in het leven van jongeren. Jongeren gebruiken digitale media om met elkaar te communiceren, te leren, te werken en te ontspannen. Net omdat media zo ingeburgerd zijn in het leven van jongeren, denken begeleiders vaak foutief dat jongeren hier ook kritisch en bewust mee omgaan. We moeten echter jongeren een aantal cruciale vaardigheden aanleren zodat ze optimaal kunnen gebruik maken van de voordelen van digitale media, rekening houdend met mogelijke risico’s. We streven naar gelukkige jonge burgers die zich kunnen ontwikkelen, die zich met anderen kunnen verbinden en kunnen participeren aan het huidige sociale, economische, culturele en maatschappelijke leven. Dit laatste zal hen ook in staat stellen om de maatschappij waarin ze leven te hervormen.

We hebben gemerkt dat er in het jeugdwerk nood is aan een gezamenlijk kader dat schetst wat het betekent om mediavaardig te zijn in een groeiende digitale wereld. Daarom hebben we met de verschillende partners de EMELS Standaard, een Europese mediawijsheidstandaard voor jeugdwerkers, ontwikkeld. 

Deze Europese mediawijsheidsstandaard is een leidraad om mediawijze projecten, tools en vormingen te creëren en te verbeteren met het oog op het verhogen van de mediawijze competenties van jongeren. Het kan gebruikt worden binnen verschillende omgevingen: organisaties geleid door jongeren, organisaties voor jongeren, informele groepen van jongerendiensten en overheidsinstanties.

EMELS werd mede gefinancierd door het Erasmus+ Programma van de Europese Unie als een strategisch partnerschap project van: Fudacja Nowoczesna Polska uit Polen, JFF uit Duitsland, Centro Zaffiria uit Italië, Karpos uit Griekenland, Ariel Trust uit het Verenigd Koninkrijk, en Mediawijs (imec vzw) en Evens Foundation uit België.

De EMELS Standaard

De EMELS Standaard beschrijft mediawijsheid als een proces waarbij jongeren digitale media leren begrijpen en gebruiken. In de standaard wordt  mediawijsheid opgesplitst in vijf domeinen van digitale competenties:

  1. informatie en data
  2. media-creatie en communicatie
  3. weerstand en empowerment
  4. het mediagebruik van kinderen en jongeren begrijpen
  5. opleiding vormgeven en persoonlijke ontwikkeling.

Deze vijf domeinen zijn opgedeeld in 16 competenties, gevolgd door voorbeelden uit de praktijk over kennis, vaardigheden en attitudes. De competenties zijn ook aangevuld met goede praktijken en opleidingsmaterialen.

Wat kan de EMELS Standaard betekenen voor jou als jeugdwerker?

De standaard biedt een leidraad voor mediawijze initiatieven binnen het jeugdwerk, met het oog op het uiteindelijk vergroten van de digitale vaardigheden van jongeren in het algemeen. Dit raamwerk wil met andere woorden mogelijk maken dat meer jongeren intensief deelnemen aan onze digitale samenleving.

De standaard kan gebruikt worden door jeugdwerkers om:

  1. een zelfreflectie te maken over hun eigen digitale vaardigheden
  2. de digitale vaardigheden van anderen te beoordelen
  3. leerdoelen op te stellen en trainingsmogelijkheden te identificeren
  4. (digitale) activiteiten te organiseren en plannen

In welke contexten kan ik de Standaard gebruiken?

Je kan de standaard gebruiken binnen elke context waar jij gewend bent in te werken! Wat bedoelen we hiermee? Natuurlijk zijn iets formelere educatieve initiatieven, zoals een digitale media workshop die in een bibliotheek gegeven wordt, erg geschikt om de Standaard te gebruiken. Maar EMELS is niet gelimiteerd tot deze formele settingen. Media dringt overal door, net zoals het jeugdwerk. Een kleine creatieve fotografie uitdaging toevoegen tijdens een stadswandeling, weten wanneer je jonge mensen kan taggen in foto’s van je activiteiten, of zelfs gewoon praten over het mediagebruik van jonge mensen, het hoort allemaal bij werken met de Standaard! Zoals al werd uitgelegd, kan je de Standaard zien als een menu, waarvan je je keuze aanpast aan de hand van je ervaringen op die dag als jeugdwerker.

Richtlijnen voor gebruik

De standaard is niet eenzijdig toepasbaar. Afhankelijk van de omgeving, de verschillende gebieden en competenties van jongeren zal de standaard veranderen. En dat is ook hoe het moet zijn!
Let op: de standaard is met verschillende belanghebbende jeugdwerkers afgestemd. Maar nog niet getoetst op zijn toepasbaarheid.

De begin- en eindpunten staan niet vast. Je gaat dus zelf als jeugdwerker na welke competenties al bestaan in jouw organisatie of bij jouw doelgroep en welke er nog ontbreken of nodig zijn. Hiermee kan je je missie en doelen effectief en efficiënt realiseren.